مواد افزودنی چیست و انواع مختلف مواد افزودنی چیست؟

مواد افزودنی گروهی از مواد هستند که در طول اختلاط به بتن، ملات یا دوغاب اضافه می‌شوند تا خواص آنها را اصلاح کنند یا عملکرد آنها را بهبود بخشند. این مواد از مواد اولیه بتن (سیمان، سنگدانه ها، آب) متمایز بوده و در مقادیر کم برای دستیابی به اثرات مطلوب خاص مورد استفاده قرار می گیرند. مواد افزودنی می توانند خواص مختلف بتن از جمله کارایی، زمان گیرش، استحکام، دوام و مقاومت در برابر عوامل محیطی را تغییر دهند. آنها انعطاف‌پذیری را در طراحی مخلوط بتن ارائه می‌دهند و به مهندسان و سازندگان این امکان را می‌دهند که فرمول‌های بتن را برای برآوردن نیازهای پروژه خاص تنظیم کنند. در اینجا انواع مختلفی از مواد افزودنی که معمولاً در ساخت و ساز استفاده می شود آورده شده است:

1. مواد افزودنی کاهنده آب (پلاستیسایزر یا فوق روان کننده):

• افزودنی های کاهنده آب، افزودنی هایی هستند که محتوای آب مورد نیاز برای اسلامپ معین بتن را بدون به خطر انداختن کارایی آن کاهش می دهند. آنها جریان پذیری و کارایی مخلوط های بتن را بهبود می بخشند و امکان قرارگیری و تراکم آسان تر را فراهم می کنند. روان‌کننده‌ها معمولاً در بتن‌هایی با زمان گیرش معمولی استفاده می‌شوند، در حالی که فوق روان‌کننده‌ها در بتن‌هایی که زمان گیرش طولانی‌تری دارند استفاده می‌شوند.

2. مواد افزودنی کندکننده:

• افزودنی‌های کندکننده زمان گیرش بتن، ملات یا دوغاب را به تاخیر می‌اندازند و امکان کارایی طولانی‌مدت و زمان قرارگیری را فراهم می‌کنند. آنها به ویژه در شرایط آب و هوای گرم یا برای پروژه های در مقیاس بزرگ که تاخیر در حمل و نقل، قرار دادن یا تکمیل انتظار می رود مفید هستند.

3. مواد افزودنی تسریع کننده:

• افزودنی‌های تسریع‌کننده، سرعت گیرش و توسعه مقاومت اولیه بتن، ملات یا دوغاب را افزایش می‌دهند و امکان پیشرفت سریع‌تر ساخت و حذف زود هنگام قالب‌ها را فراهم می‌کنند. آنها معمولاً در شرایط آب و هوایی سرد یا زمانی که به افزایش استحکام سریع نیاز است استفاده می شوند.

4. مواد افزودنی حباب هوا:

• افزودنی‌های حباب‌کننده هوا، حباب‌های هوای میکروسکوپی را به بتن یا ملات وارد می‌کنند و مقاومت آن را در برابر چرخه‌های یخ-ذوب، پوسته شدن و سایش بهبود می‌بخشند. آنها کارایی و دوام بتن را در شرایط آب و هوایی سخت افزایش می دهند و خطر آسیب ناشی از نوسانات دما را کاهش می دهند.

5. مواد افزودنی بازدارنده هوا:

• افزودنی های کندگیر کننده هوا، ترکیبی از خواص مواد افزودنی کندکننده و حباب کننده هوا هستند و زمان گیرش بتن را به تأخیر می اندازند و در عین حال هوا را برای بهبود مقاومت در برابر یخ زدگی و ذوب شدن آن به داخل می کشند. آنها معمولاً در آب و هوای سرد یا برای بتن در معرض چرخه یخ زدگی و ذوب استفاده می شوند.

6. مواد افزودنی بازدارنده خوردگی:

• افزودنی های بازدارنده خوردگی، آرماتورهای فولادی جاسازی شده در بتن را از خوردگی ناشی از قرار گرفتن در معرض رطوبت، کلریدها یا سایر عوامل تهاجمی محافظت می کنند. آنها طول عمر سازه های بتنی را افزایش می دهند و هزینه های نگهداری و تعمیر را کاهش می دهند.

7. مواد افزودنی کاهش دهنده انقباض:

• افزودنی های کاهنده انقباض، انقباض خشک شدن در بتن را کاهش داده و خطر ترک خوردگی را به حداقل می رساند و دوام طولانی مدت را بهبود می بخشد. آنها در محل های بتن بزرگ، عناصر پیش ساخته و مخلوط های بتن با کارایی بالا مفید هستند.

8. مواد افزودنی ضد آب:

• افزودنی های عایق رطوبتی، نفوذ ناپذیری بتن را بهبود می بخشد، نفوذ آب را کاهش می دهد و از مسائل مربوط به رطوبت مانند گلدهی، رطوبت و خوردگی جلوگیری می کند. آنها معمولاً در سازه های پایین تر، زیرزمین ها، تونل ها و سازه های نگهدارنده آب استفاده می شوند.

9. مواد افزودنی رنگ آمیزی:

• مواد افزودنی رنگ آمیزی به بتن اضافه می شوند تا رنگ ببخشند یا جلوه های تزئینی به دست آورند. آنها در اشکال مختلف از جمله رنگدانه ها، لکه ها، رنگ ها و درزگیرهای رنگی هستند که امکان سفارشی سازی سطوح بتنی را برای مطابقت با الزامات طراحی فراهم می کند.

10. افزودنی های اصلاح کننده رئولوژی:

• افزودنی‌های اصلاح‌کننده رئولوژی، جریان و خواص رئولوژیکی بتن، ملات یا دوغاب را برای بهبود کارایی، پمپ‌پذیری یا کنترل ویسکوزیته تغییر می‌دهند. آنها معمولاً در بتن خود تلفیقی، شاتکریت و مخلوط بتن با کارایی بالا استفاده می شوند.

اینها برخی از انواع اصلی افزودنی های مورد استفاده در ساخت و ساز هستند که هر کدام مزایای و کاربردهای خاصی را برای بهینه سازی عملکرد بتن و برآوردن نیازهای پروژه ارائه می دهند. انتخاب و ترکیب مواد افزودنی مناسب بر اساس مشخصات پروژه، شرایط محیطی و معیارهای عملکرد ضروری است.